کاریز (به کوردی کارێز)  یا کهریز  کانالی است در عمق زمین برای ارتباط دادن رشته چاه هایی که از «مادر چاه» سرچشمه می‌گیردبه منظورهدایت آب به سطح زمین و مدیریّت آب برای کشاورزی و سایر مصارف.

این کانال ممکن است تا رسیدن به سطح زمین هزارها متر به طول بیانجامد و سرانجام آب این کاریزها برای شرب و کشت و کار روی زمین می‌آیند که به این محل دهنه کاریز یا سر قنات می گویند

 

در ایران باستان و منطقه کردستان در چندین هزار سال قبل دست به این ابتکار جدید زده و آن را کاریز یا کهریز نام نهادند

 

با این اختراع که در نوع خود در جهان تا کنون بی‌نظیر بوده‌است، می‌توان مقدار قابل توجهی از آب‌های زیرزمینی را جمع‌آوری کرد و به سطح زمین رساند، که همانند چشمه‌ های طبیعی، آب آن در تمام طول سال بدون هیچ ابزار کمکی از درون زمین به سطح زمین جاری می گردد تا زراعت و سرسبزی و باغ های میوه را به همراه آورد.

 

این ویدیو از کاریز واشمزین در ارتفاعات هزار متری کوه های روستای واشمزین و در فاصله 15 کیلومتری شهر سردشت تهیه شده است